Ηλεκτρονική συνταγογράφηση

216 70 01 939      6945312234      info@orliasis.gr

Αγωνιστών Στρατοπέδου 60, 12461, Χαϊδάρι

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Β. ΜΑΡΓΑΡΙΤΗΣ

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος (ΜD)

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών (PhD, MSc)

Μετεκπαιδευθείς στο Academic Medical Centre, Άμστερνταμ (Ολλανδία)

Ροχαλητό


 

Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν κάποιου βαθμού δυσκολία στην αναπνοή κατά την διάρκεια του ύπνου. Η ηπιότερη της μορφή  είναι το ροχαλητό, το οποίο είναι απλά θορυβώδης αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η πιο σοβαρή της μορφή είναι η αποφρακτική υπνική άπνοια, κατά την οποία οι άνθρωποι ροχαλίζουν δυνατά, αλλά επίσης παρουσιάζουν διακοπές στην αναπνοή τους, οι οποίες μπορεί να συμβούν έως και εκατοντάδες φορές μέσα στη νύχτα.

 

 

 

 

 

 

 

Τι είναι το ροχαλητό;

 Το πρωτοπαθές ροχαλητό, το οποίο είναι επίσης γνωστό ως απλό ροχαλητό ή καλόηθες ροχαλητό χαρακτηρίζεται από δυνατούς ήχους από το ανώτερο αναπνευστικό κατά τη διάρκεια του ύπνου χωρίς όμως επεισόδια άπνοιας. Δεν μπορούμε πάντα να ξεχωρίσουμε τους «απλούς ροχαλίζοντες» από αυτούς που πάσχουν από υπνική άπνοια. Οι περισσότεροι άνθρωποι που ροχαλίζουν, αλλά που όμως δεν έχουν υπνική άπνοια, δεν παρουσιάζουν υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά και ούτε οι σύντροφοι τους έχουν προσέξει διακοπές αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου.

 

Τι είναι υπνική άπνοια;

Άπνοια είναι η παύση στην αναπνοή, η οποία διαρκεί για τουλάχιστον 10 δευτερόλεπτα. Η υπνική άπνοια, η οποία συμβαίνει κατά τη διάρκεια του ύπνου, μπορεί να διαχωριστεί σε δύο κύριους τύπους. Η κεντρική υπνική άπνοια αναφέρεται στις παύσεις της αναπνοής όταν δεν υπάρχει καθόλου προσπάθεια για αναπνοή. Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος δεν δίνει «σήμα» στους πνεύμονες να πάρουν ανάσα. Η αποφρακτική υπνική άπνοια, που είναι και ο συχνότερος τύπος, αναφέρεται στις παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου και εφόσον υπάρχει προσπάθεια για αναπνοή. Οι πνεύμονες προσπαθούν να τραβήξουν αέρα μέσα στο στήθος, αλλά λόγω εμποδίου ή απόφραξης σε κάποιο σημείο της διαδρομής του αεραγωγού,  δεν υπάρχει καθόλου εισροή αέρα. Η άπνοια τελικά καταλήγει σε έγερση, ή μεταφορά από βαθύ ύπνο σε ένα ελαφρύτερο στάδιο ύπνου και φτάνουμε σε ένα σημείο, όπου είτε ο αεραγωγός ανοίγει ή ο εγκέφαλος στέλνει τελικά το κατάλληλο σήμα στους πνεύμονες και η αναπνοή ξαναρχίζει. Συνήθως δεν υπάρχει αντίληψη αυτών των περιόδων άπνοιας ή των εγέρσεων από τον ασθενή. Παρά ταύτα, η χαλαρωτική ιδιότητα του ύπνου διακόπτεται, και ο ασθενής μπορεί να ξυπνήσει μετά από 8 ή περισσότερες ώρες νιώθοντας κουρασμένος.

 

Τι προκαλεί ροχαλητό και αποφρακτική υπνική άπνοια;

 Ο αεραγωγός αρχίζει από τη μύτη και το στόμα, εκτείνεται διαμέσου του φάρυγγα, λάρυγγα και τραχεία, και τελικά καταλήγει στους πνεύμονες. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, οι μύες οι οποίοι διατηρούν την αναπνευστική οδό ανοιχτή, χαλαρώνουν, οδηγώντας έτσι σε κατάρρευση την αναπνευστική οδό. Εφόσον οι πνεύμονες προσπαθούν να εισπνεύσουν την ίδια ποσότητα αέρα διαμέσου μικρότερου σε διάμετρο οδού, η ταχύτητα εισροής του αέρα πρέπει να αυξηθεί. Ταχύτερες ταχύτητες ροής αέρα θέτουν τις εύκαμπτες δομές του στοματοφάρυγγα, όπως την οροφή του στόματος ή αλλιώς υπερώα, και τη γλώσσα σε δόνηση, η οποία και προκαλεί τους ενοχλητικούς θορύβους του ροχαλητού. Εάν η κατάρρευση της αναπνευστικής οδού είναι πλήρης, τότε η εισροή του αέρα σταματάει και ακολουθεί άπνοια. Η αναπνευστική οδός μπορεί να αποφραχθεί σε οποιοδήποτε σημείο από τη μύτη μέχρι το λάρυγγα, αν και σε μερικές περιπτώσεις υπάρχει μερική απόφραξη σε πολλαπλά επίπεδα. Η μύτη μπορεί να αποφραχθεί από σκολίωση ρινικού διαφράγματος, φλεγμονή, αλλεργίες ή αδυναμία των χόνδρων οι οποίοι υποστηρίζουν τη μύτη. Υπερτροφικές αμυγδαλές ή ευμεγέθης γλώσσα μπορεί να αποφράξουν το στόμα και το φάρυγγα. Το μέγεθος και το σχήμα της κάτω γνάθου  μπορούν επίσης να παίξουν έναν ρόλο, με το να περιορίσουν το χώρο στον οποίο η γλώσσα και οι παρίσθμιες αμυγδαλές πρέπει να χωρέσουν. Όσο περισσότερο περιορισμένη είναι η αναπνευστική οδός όταν ένα άτομο είναι ξύπνιο, τόσο περισσότερο πιθανό είναι να υπάρξει απόφραξη κατά τη διάρκεια του ύπνου.

 

Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη της άπνοιας, ή της βαρύτητάς της.

 Αύξηση βάρους ή παχυσαρκία οδηγούν σε αύξηση του μεγέθους των αποθεμάτων λίπους κατά μήκος του λαιμού, το οποίο μπορεί να επιδεινώσει την άπνοια. Το κάπνισμα μπορεί να οδηγήσει σε μεγαλύτερες πτώσεις του οξυγόνου στο αίμα κατά τη διάρκεια της άπνοιας, το οποίο υποβάλλει σε επιπρόσθετο στρες την καρδιά και τους πνεύμονες. Κάθε μυοχαλαρωτικό, όπως η κατανάλωση αλκοόλ πριν από την ώρα του ύπνου, ή υπνωτικά χάπια, μπορούν να αυξήσουν το βαθμό της κατάρρευσης της αναπνευστικής οδού και να επιδεινώσουν το ροχαλητό ή την άπνοια.

 

Ποια είναι τα σημεία και τα συμπτώματα της υπνικής άπνοιας;

Οι περισσότεροι ασθενείς με υπνική άπνοια παρουσιάζουν δυνατό ροχαλητό. Παρόλα αυτά, κάθε άτομο που ροχαλίζει δεν πάσχει απαραίτητα και από υπνική άπνοια. Συχνά ο/η σύντροφος θα προσέξει αναπνευστικές παύσεις και θα επιστήσει την προσοχή σε ένα άτομο για την πιθανότητα άπνοιας. Κάποιοι άνθρωποι ξυπνούν κατά περιόδους, με την καρδιά τους να χτυπά δυνατά, ιδρωμένοι ή με την αίσθηση πνιγμού. Ο κακής ποιότητας ύπνος που απορρέει από την αποφρακτική υπνική άπνοια, οδηγεί στο αίσθημα της κούρασης και της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει σε πρωινούς πονοκεφάλους, χαμηλή συγκέντρωση, αδύνατη μνήμη και μειωμένη απόδοση στην εργασία.

 

Είναι αυτό μία σοβαρή πάθηση;

ΝΑΙ! Η αποφρακτική υπνική άπνοια είναι επικίνδυνη για τον ασθενή κατάσταση με σοβαρή και μεγάλη νοσηρότητα, η οποία απαιτεί ιατρική συμβουλή. Όπως προαναφέρθηκε η άπνοια προκαλεί υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγικότητα στην εργασία ακόμα και σε προβλήματα στις διαπροσωπικές σχέσεις. Η στέρηση ύπνου, όπως αυτή που προκαλείται από την υπνική άπνοια, έχει την ίδια επίδραση στην ικανότητα κάποιου να οδηγήσει αυτοκίνητο όπως και η κατανάλωση αλκοόλ. Οι άνθρωποι που υποφέρουν από υπνική άπνοια έχουν περίπου 7 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα από αυτούς που δεν υποφέρουν. Η πτώση των επιπέδων του οξυγόνου στο αίμα κατά τη διάρκεια της υπνικής άπνοιας επηρεάζει την αιμάτωση πολλών οργάνων. Ιδιαίτερα στην περίπτωση που παραμένει αδιάγνωστη και αθεράπευτη η αποφρακτική υπνική άπνοια οι δυνητικές επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν καρδιακή προσβολή, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αρρυθμίες, υψηλή αρτηριακή πίεση και καρδιακή νόσο.

 

Πως μπορεί ο γιατρός να ξεχωρίσει μεταξύ της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας και του ροχαλητού;

Το ιστορικό και η κλινική εξέταση μπορεί να εντοπίσουν τους ασθενείς που είναι σε κίνδυνο από αποφρακτική υπνική άπνοια. Τυπικά σημεία και συμπτώματα υπνικής άπνοιας μπορούν να αναγνωριστούν, και πιθανά σημεία απόφραξης της αναπνευστικής οδού να προσδιοριστούν. Παρόλα αυτά η διάγνωση της υπνικής άπνοιας απαιτεί μία μελέτη ύπνου, η οποία μπορεί να γίνει σε ένα ειδικό εργαστήριο ύπνου όπου παραμένει ο ασθενής κατά τη διάρκεια της νύχτας. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης στο εργαστήριο επιτρέπεται η ανίχνευση αναπνευστικών παύσεων, ο προσδιορισμός της συχνότητας αυτών των επεισοδίων, ο καθορισμός των αναπνευστικών παύσεων ως κεντρικής ή αποφρακτικής αιτιολογίας και οι επιδράσεις αυτών των επεισοδίων στον ύπνο, όπως στην καρδιά και τους  πνεύμονες. Η μελέτη μπορεί να γίνει και στο σπίτι επιτρέποντας την καταγραφή κάποιων σωματικών λειτουργιών. Παρόλο που δεν είναι τόσο ευαίσθητη στην ανίχνευση της υπνικής άπνοιας όσο στο ειδικά εξοπλισμένο εργαστήριο μπορεί να βοηθήσει σε πολλές περιπτώσεις ιδιαίτερα όταν ο ασθενής δεν μπορεί να κοιμηθεί σε ξένο περιβάλλον. Και οι δύο μελέτες είναι ανώδυνες.

 

Πως αντιμετωπίζεται η υπνική άπνοια;

Η θεραπεία της υπνικής άπνοιας εξαρτάται από τη βαρύτητα του προβλήματος και την ιδιαίτερη ανατομία του αεραγωγού του εκάστοτε ασθενή. Ήπια υπνική άπνοια μπορεί να αντιμετωπιστεί με αλλαγές συνηθειών, σωστή διατροφή και άσκηση.  Ιδιαίτερα σε ανθρώπους με υπνική άπνοια λόγω παχυσαρκίας, η μείωση του βάρους μπορεί να είναι πολύ ευεργετική. Άλλες απλές οδηγίες, όπως η θέση κατάκλισης, η μείωση του αλκοόλ ή της χρήσης υπνωτικών  χαπιών, μπορούν επίσης να βοηθήσουν σε ήπιες περιπτώσεις. Σε ασθενείς που η υπνική άπνοια φαίνεται να είναι το αποτέλεσμα ενός εύκολα αντιμετωπίσιμου εμποδίου της αναπνευστικής οδού, όπως υπερτροφικές αμυγδαλές ή σκολίωση ρινικού διαφράγματος, τότε η χειρουργική επέμβαση μπορεί να προσφέρει άμεση ανακούφιση και αντιμετώπιση. Επιπλέον υπάρχουν ειδικές οδοντιατρικές συσκευές, οι οποίες διατηρούν τον αεραγωγό ανοιχτό και έτσι βοηθούν στη μείωση του ροχαλητού ή της ήπιας υπνικής άπνοιας. Αυτές οι συσκευές λειτουργούν με το να κρατούν την κάτω γνάθο  σε τέτοια θέση, που εμποδίζει τον αεραγωγό να καταρρεύσει. Σε αρκετές περιπτώσεις, η πρώτη αγωγή που προτείνεται για την υπνική άπνοια είναι Συνεχής Θετική Πίεση Αεραγωγού (Continuous Positive Airway Pressure ή CPAP). Ο ασθενής φοράει μία μάσκα πάνω από τη μύτη κατά τη διάρκεια του ύπνου, η οποία συνδέεται με το CPAP μηχάνημα. Το CPAP είναι μία συσκευή η οποία αυξάνει την πίεση του αέρα μέσα στον αεραγωγό, εμποδίζοντας έτσι αυτόν να καταρρεύσει και να αποφραχθεί.

Σε ανθρώπους με σοβαρή υπνική άπνοια και εμφανές αποφρακτικό αίτιο στην αναπνευστική οδό, η χειρουργική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Οι χειρουργικές επεμβάσεις κατευθύνονται προς αυτά τα τμήματα του αεραγωγού τα οποία θεωρείται ότι συμβάλλουν στην απόφραξη. Οι κύριες περιοχές που λαμβάνονται υπόψη είναι οι ρινικές θαλάμες, η υπερώα και αμυγδαλές, καθώς και το πίσω και κατώτερο τμήμα της γλώσσας. Ευθειάζοντας ένα σκολιό διάφραγμα, αφαιρώντας ρινικούς πολύποδες ή αδενοειδείς εκβλαστήσεις («κρεατάκια»), ή αντιμετωπίζοντας αλλεργίες μπορεί να διευρυνθεί η ρινική οδός. Επιπρόσθετος χώρος μπορεί να κερδηθεί στην περιοχή της υπερώας με την αφαίρεση τμήματος από μια μακριά και πλαδαρή υπερώα (υπερωϊοπλαστική) ή με αμυγδαλεκτομή. Το διάστημα πίσω από τη γλώσσα μπορεί να διευρυνθεί είτε με το να μειώσουμε το μέγεθος της γλώσσας ή με το να επανατοποθετήσουμε τη γλώσσα πιο μπροστά στο στόμα. Τα ποσοστά επιτυχίας των περισσότερων χειρουργικών επεμβάσεων εξαρτώνται από την ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή, το μέγεθος και την αιτιολογία της άπνοιάς του. Ο γιατρός σας μπορεί να συζητήσει μαζί σας τις θεραπευτικές ενέργειες που είναι καλύτερες για εσάς μετά από την εξέτασή σας.

Οι προαναφερόμενες οδηγίες βασίστηκαν σε παρόμοιες που έχουν εκδοθεί από την

Α’ Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιπποκράτειο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών , Διευθυντής: Καθηγητής Σεγγας Ιωάννης

 

Λίγα λόγια για τον ιατρό:

«Ο Λευτέρης Μαργαρίτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Χαϊδάρι. Το 1997 πέτυχε στην Ιατρική σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου αποφοίτησε το 2003. Το 2005 ολοκλήρωσε την υπηρεσία υπαίθρου (αγροτικό) στον Αθανάσιο Διάκο Φωκίδας και στο κέντρο υγείας Λιδορικίου. Το 2006 εκπαιδεύτηκε στη Γενική Χειρουργική στο Γενικό Νοσοκομείο Ιεράπετρας ενώ το 2007 ολοκλήρωσε τη στρατιωτική του θητεία στο στρατό ξηράς.

Το 2008 ξεκίνησε την εκπαίδευση του στην Ωτορινολαρυγγολογία - Χειρουργική κεφαλής και τραχήλου στην ΩΡΛ κλινική του Νοσοκομείου Παίδων Αγλαΐα Κυριακού. Το 2009 συνέχισε στην Α’ ΩΡΛ κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών Ιπποκράτειο όπου και ολοκλήρωσε την ειδικότητά του το 2012. Το 2011 μετεκπαιδεύτηκε στην Ρινολογία - Χειρουργική ρινός στο ακαδημαϊκό ιατρικό κέντρο (AMC) του Άμστερνταμ στην Ολλανδία Το 2009 έλαβε το μεταπτυχιακό του δίπλωμα και το 2010 ολοκλήρωσε την διδακτορική του διατριβή στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Έχει δημοσιεύσεις σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά, πλήθος ανακοινώσεων σε ξένα και ελληνικά συνέδρια ενώ έχει συμμετάσχει σε συγγραφή βιβλίων. Είναι επιστημονικός συνεργάτης στην Α’ ΩΡΛ κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών με γνωστικό αντικείμενο την Αλλεργική ρινίτιδα Η έρευνα του καλύπτει μεγάλο πεδίο της Ωτορινολαρυγγολογίας και κυρίως ρινολογία, χειρουργική ρινός-παραρρινίων, διαταραχές ζάλης, φωνής, βαρηκοΐα και παιδο-ΩΡΛ προβλήματα.»

by site4doctor and MyMedical